Η περιφερική αγγειοπάθεια ή περιφερική αρτηριακή νόσος αποτελεί κυρίως ασθένεια των κάτω άκρων και χαρακτηρίζεται από στένωση ή απόφραξη των αρτηριών, με αποτέλεσμα τη μείωση της αιματικής ροής στα πόδια του ασθενούς. Οι αρτηρίες αυτές είναι η αορτή, οι λαγόνιες αρτηρίες, οι μηριαίες αρτηρίες, οι ιγνυακές και τέλος οι κνημιαίες αρτηρίες. Η περιφερική αγγειοπάθεια προσβάλλει τουλάχιστον 20% των ατόμων άνω των 70 ετών και συνδέεται με υψηλό κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ακόμη και αιφνίδιου θανάτου.
Διαλείπουσα χωλότητα
Η διαλείπουσα χωλότητα είναι ο πόνος ή η κόπωση στους μύες των κάτω άκρων που εμφανίζονται στα αρχικά συμπτώματα της περιφερικής αγγειοπάθειας. Ο πόνος είναι ένα βαθύ άλγος που ενίοτε περιγράφεται ως κράμπα ή κόπωση στο μυ, εμφανίζεται συνηθέστερα στην γαστροκνημία (γάμπα) κατά τη διάρκεια του περπατήματος και αναγκάζει τον ασθενή να σταματήσει. Εμφανίζεται χαρακτηριστικά μετά από συγκεκριμένη απόσταση βάδισης, ανακουφίζεται μετά από 2-5 λεπτά απραξίας και επανεμφανίζεται όταν διανύσει ίδια απόσταση.
Άλγος ηρεμίας
Άλγος ηρεμίας ή ισχαιμικός πόνος κατά την ανάπαυση είναι ένα σοβαρό σύμπτωμα που εμφανίζεται στα προχωρημένα στάδια της νόσου. Πρόκειται για πολύ έντονο πόνο με αίσθημα καύσου που εντοπίζεται συνήθως στα δάκτυλα του ποδιού και επιδεινώνεται με την ανύψωση του άκρου ή με την τοποθέτηση του σε οριζόντια θέση. Οι ασθενείς ανακουφίζονται κρεμώντας το πόδι τους στην άκρη του κρεβατιού καθώς η βαρύτητα διευκολύνει την κυκλοφορία του αίματος.
Απώλεια ιστού – μη επουλώσιμα έλκη
Ως απώλεια ιστού χαρακτηρίζονται τα έλκη ή οι πληγές που εμφανίζονται στα πόδια ακόμη και από επιπόλαιους, επιφανειακούς τραυματισμούς και αδυνατούν να επουλωθούν. Παρατηρούνται συνηθέστερα στο άκρο πόδι και τα δάχτυλα των ποδιών αν και σπανιότερα μπορεί να εντοπίζονται και υψηλότερα. Είναι εξαιρετικά οδυνηρά και βαθιά.
Στυτική δυσλειτουργία
Η στυτική δυσλειτουργία, δηλαδή η ανικανότητα του άντρα να αποκτήσει ή να διατηρήσει τη στύση του, μπορεί να οφείλεται σε μειωμένη αιματική ροή λόγω περιφερικής αγγειοπάθειας.
Το πρώτο βήμα είναι η κλινική εξέταση από τον Αγγειοχειρουργό η οποία περιλαμβάνει την επισκόπηση, τη ψηλάφηση, την ακρόαση και τη μέτρηση του σφυροβραχιόνιου δείκτη. Ο σφυρο-βραχιόνιος δείκτης συστολικής πιέσεως (Ankle/Brachial index- ABI) υπολογίζεται διαιρώντας τις υψηλότερες πιέσεις που λαμβάνονται στην οπίσθια κνημιαία ή τη ραχιαία του ποδός αρτηρία, με την υψηλότερη συστολική πίεση στη βραχιόνια αρτηρία από τα άνω άκρα. Οι δείκτες ABI συσχετίζονται σε γενικές γραμμές με το βαθμό ισχαιμίας. Τιμές μεταξύ 0,5- 0,9 καταγράφονται σε ασθενείς με διαλείπουσα χωλότητα ενώ σε προχωρημένη αποφρακτική νόσο όπου παρατηρείται άλγος ηρεμίας ή απώλεια ιστού καταγράφονται τιμές μικρότερες του 0,5. Ένας σημαντικός περιορισμός της συγκεκριμένης μεθόδου είναι η μη συμπιεσιμότητα των αγγείων του ποδιού λόγω έντονης αθηρωμάτωσης, που παρατηρείται χαρακτηριστικά σε διαβητικούς ασθενείς, με αποτέλεσμα εσφαλμένες υψηλές τιμές. Το έγχρωμο υπερηχογράφημα (Triplex) αποτελεί μια μη επεμβατική, ανώδυνη και γρήγορη εξέταση που μας παρέχει σημαντικές πληροφορίες για το που εντοπίζονται οι στενώσεις αλλά και το βαθμό της στένωσης των αρτηριών. Η αξονική αγγειογραφία (CTA) προσφέρει υψηλής ανάλυσης 3D εικόνες του αρτηριακού δέντρου και χρησιμοποιείται για το σχεδιασμό του χειρουργικού πλάνου. Στα μειονεκτήματα της περιλαμβάνονται η χρήση ακτινοβολίας και η χορήγηση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού. Η μαγνητική αγγειογραφία (MRA) παρέχει εξαιρετικής ποιότητας εικόνες ιδίως στα αθηρωματικά κνημιαία αγγεία, δεν εκθέτει τον ασθενή σε ακτινοβολία αλλά είναι μια ακριβή, χρονοβόρος εξέταση και αντενδείκνυται σε ασθενείς κλειστοφοβικούς ή με μεταλλικές προθέσεις. Τέλος, η κλασική αγγειογραφία (DSA) είναι επεμβατική εξέταση, απαιτεί τη χρήση σκιαγραφικού και ακτινοβολίας και δεν αποτελεί πλέον την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της περιφερικής αγγειοπάθειας. Όταν επιλέγεται, συνήθως συνδυάζεται και με τη θεραπευτική αντιμετώπιση τους ασθενούς, που περιλαμβάνει την αγγειοπλαστική με τοποθέτηση μπαλονιού ή ενδονάρθηκα (stent).
Στόχος της θεραπείας των ασθενών με περιφερική αγγειοπάθεια είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η πρόληψη της απώλειας των άκρων. Η ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου και η αλλαγή του τρόπου ζωής αποτελεί το πρώτο βήμα της θεραπείας. Το κάπνισμα είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την εξέλιξη της αθηρωμάτωσης και η διακοπή του καπνίσματος είναι επιβεβλημένη σε όλους τους ασθενείς. Απαραίτητη είναι η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου και των επιπέδων της χοληστερόλης με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με τη μείωση του σωματικού βάρους και την καθημερινή σωματική άσκηση. Η άσκηση από χαλαρό περπάτημα έως και συστηματική ελεγχόμενη άσκηση σε κυλιόμενο τάπητα, βελτιώνει σημαντικά την απόσταση βάδισης σε ασθενείς με διαλείπουσα χωλότητα.
Η ενδαγγειακή θεραπεία περιλαμβάνει την διαδερμική διαυλική αγγειοπλαστική (PTA) με ή χωρίς την τοποθέτηση ενδονάρθηκα (stent). Πιο συγκεκριμένα, χωρίς να απαιτείται τομή και με τοπική αναισθησία, το μπαλόνι διατείνεται, σπάζοντας τις αθηρωματικές πλάκες, αυξάνοντας έτσι τη διάμετρο του αυλού του αγγείου, ενώ αν απαιτείται ακολουθεί η τοποθέτηση stent. Η αγγειοπλαστική χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σήμερα ως πρώτη θεραπεία των αρτηριακών στενώσεων.
Στην ανοικτή χειρουργική αντιμετώπιση η επιλογή του είδους της χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται από τη θέση και την κατανομή των αρτηριακών βλαβών. Συνηθέστερες επεμβάσεις αποτελούν η ενδαρτηρεκτομή (αφαίρεση του αθηρωματικής πλάκας) και η αρτηριακή παράκαμψη (bypass) με χρήση αυτόλογου μοσχεύματος (φλέβας). Όταν οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που αναφέρθηκαν νωρίτερα δεν είναι εφικτές, η ανοικτή χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να είναι σωτήρια για τη διάσωση του σκέλους του ασθενούς με πολύ καλά μακροχρόνια αποτελέσματα.
Στένωση δεξιάς έξω λαγονίου αρτηρίας- αγγειοπλαστική (διάνοιξη με μπαλόνι) και τοποθέτηση ενδονάρθηκα (stent) υπό τοπική αναισθησία.
Απόφραξη δεξιάς κοινής λαγονίου αρτηρίας – αγγειοπλαστική (διάνοιξη με μπαλόνι) και τοποθέτηση ενδονάρθηκα (stent) υπό τοπική αναισθησία.
Κλείστε ραντεβού με τον Αγγειοχειρουργό Αλέξανδρο Γιοσδέκο MD, MSc, PhDc
Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας 104
Πλατεία Μαβίλη, 115 26 Αθήνα
Κλείστε ραντεβού με τον Αγγειοχειρουργό Αλέξανδρο Γιοσδέκο MD, MSc, PhDc